คำตอบ

สารซาปอนินมีสมบัติที่แตกต่างกันไป ตามส่วนต่างๆของพืชที่พบ ในพืชชนิดเดียวกันพบว่า  มีชนิดและปริมาณของสารซาปอนินที่แตกต่างกันตามอายุของพืช แหล่งปลูกและสภาพภูมิอากาศ พืชแต่ละชนิดมีสารซาปอนินเชิงซ้อนผสมรวมกันอยู่ พืชสร้างสารซาปอนินขึ้นมาเพื่อทำหน้าที่ป้องกันต้นพืชเองจากจุลินทรีย์และเชื้อราชนิดต่างๆ จากการทดลองทางวิทยาศาสตร์พบว่า สารซาปอนินมีฤทธิ์ทางชีวภาพมากมาย เช่น ฤทธิ์ทำให้เม็ดเลือดแดงแตก ฤทธิ์ฆ่าปลา ฤทธิ์ฆ่าหอย ฤทธิ์ยับยั้งราและยีสต์ ฤทธิ์ยับยั้งแบคทีเรียและจุลชีพ ฤทธิ์ยับยั้งเซลล์มะเร็งและเนื้องอก ฤทธิ์ยับยั้งปรสิต ฤทธิ์ยับยั้งไวรัส ฤทธิ์ต้านการอักเสบ เป็นต้น แม้สารซาปอนินจะเป็นพิษต่อสัตว์เลือดเย็น แต่กับสัตว์เลือดอุ่นแล้วสารซาปอนินมีพิษน้อยมากหากสัตว์เหล่านั้นได้รับสารกลุ่มนี้ทางปาก เนื่องจากสารซาปอนินไม่ถูกดูดซึมระหว่างอยู่ในระบบทางเดินอาหาร แต่จะถูกย่อยสลายเป็นสารซาปอจินินโดยเอนไซม์แล้วถูกขับออกมาทางอุจจาระ ในทางตรงกันข้ามสารซาปอนินมีความเป็นพิษสูงถ้าถูกฉีดเข้าในร่างกาย เนื่องจากทำให้เกิดการแตกตัวของเม็ดเลือดแดง นอกจากนี้สารซาปอนินยังสามารถสลายตัวได้เองในธรรมชาติ จึงไม่ตกค้างในสิ่งแวดล้อมและไม่ก่อให้เกิดปัญหาต่อสิ่งแวดล้อม

รายชื่อเอกสารที่เกี่ยวข้อง

จรรยา ชัยเจริญพงศ์. ซาปอนิน : สารธรรมชาติกำจัดหอยเชอรี่. วารสารสิ่งแวดล้อม. ปีที่ 18, ฉบับที่ 3, หน้า 4.