สารสกัดใบกระท่อม คือ ผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการนำใบกระท่อมสด หรือ แห้ง ไปผ่านกระบวนการสกัดด้วยน้ำ หรือ เอทานอล ทำให้เข้มข้น และผ่านกระบวนการทำให้เป็นผงแห้ง เช่น การทำให้แห้งแบบพ่นฝอย (spray dry) หรือ การทำแห้งแบบเยือกแข็ง (freeze dry) โดยข้อมูลผลิตภัณฑ์นี้ ครอบคลุมถึงการตรวจสอบคุณภาพวัตถุดิบ กระบวนการผลิต การตรวจสอบคุณภาพผลิตภัณฑ์ มาตรฐาน หรือ หน่วยงานที่ให้การรับรองคุณภาพ ตลอดจนกฎหมาย และกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง

          สารสกัดใบกระท่อม คือ ผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการนำใบกระท่อมสด หรือ แห้ง ไปผ่านกระบวนการสกัดด้วยน้ำ หรือ เอทานอล ทำให้เข้มข้น และผ่านกระบวนการทำให้เป็นผงแห้ง เช่น การทำให้แห้งแบบพ่นฝอย (spray dry) หรือ การทำแห้งแบบเยือกแข็ง (freeze dry) โดยข้อมูลผลิตภัณฑ์นี้ ครอบคลุมถึงการตรวจสอบคุณภาพวัตถุดิบ กระบวนการผลิต การตรวจสอบคุณภาพผลิตภัณฑ์ มาตรฐาน หรือ หน่วยงานที่ให้การรับรองคุณภาพ ตลอดจนกฎหมาย และกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง

วัตถุดิบ

กระบวนการผลิต

ผลิตภัณฑ์

การแปรรูปผลิตภัณฑ์

คำแนะนำในการเลือกซื้อ/วิธีใช้/วิธีกำจัด (ทิ้ง)

แนวโน้มของผลิตภัณฑ์ในอนาคต

ผู้มีบทบาทหน้าที่ใน Value Chain

ข้อเสนอแนะอื่น ๆ

          2.1 ชนิดวัตถุดิบ                       ใบกระท่อม

          2.2 แหล่งที่มาของวัตถุดิบ        เกษตรกรผู้ปลูกพืชกระท่อม, ใบกระท่อมจากพื้นที่ต่าง ๆ ในประเทศไทย

          2.3 การเลือกวัตถุดิบ               ใบเพสลาด (ใบกลางอ่อนกลางแก่) หรือ ใบกระท่อมคู่ที่ 3 และ 4 นับจากปลายยอด

รูปที่ 1 ตัวอย่างใบเพสลาด (ใบกลางอ่อนกลางแก่) ของกระท่อม

2.4 การตรวจสอบคุณภาพวัตถุดิบ

ชนิดวัตถุดิบ

รายการทดสอบ

มาตรฐานการทดสอบ

เครื่องมือทดสอบ

เกณฑ์กำหนด

ห้องปฏิบัติการที่ให้บริการทดสอบ

เบอร์โทร/อีเมล์ติดต่อ

ได้รับการรับรอง/ ขึ้นทะเบียน

ใบกระท่อม

ปริมาณสารไมทราไจนีน

มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม สารสกัดใบกระท่อม ชนิดผง

HPLC

ร่าง มาตรฐาน ผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม

ผงใบกระท่อม

- เมื่ออยู่ในรูปของผงแห้งแล้วต้องไม่น้อยกว่า 1.2% โดยมวล

กรมวิทยาศาสตร์บริการ

0-2201-7104

 

-

-

HPLC

-

สถาบันวิจัยและนวัตกรรมทางการแพทย์

สำนักวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

0-7428-9471

msri.psu@gmail.com

-

-

HPLC

-

กรมวิทยาศาสตร์

การแพทย์

0-2589-9850-8

onestop@dmsc.mail.go.th

-

-

HPLC

-

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.)

08-9812-7588

bml@tistr.or.th

-

-

LC-MS/MS

-

ศูนย์บริการวิเคราะห์ทดสอบ สวทช. (NCTC)

06-4989-6362

06-5531-4514

0-2117-6850

0-2117-6864

nctc@nstda.or.th

-

Journal of AOAC International Vol. 100, No.1, 2017

HPLC

-

ห้องปฏิบัติการกลาง

(ประเทศไทย)

0-2940-6881

centrallabthai.clt@gmail.com

-

ปริมาณโลหะหนัก

(Heavy metal)

- สารหนู (Arsenic)

- ตะกั่ว (Lead)

- ปรอท (Mercury)

- แคดเมียม (Cadmium)

-

ICP-OES

ตำรามาตรฐานยาสมุนไพรไทย

(Thai Herbal Pharmacopoeia, THP)

- สารหนู (Arsenic) ไม่เกิน 4 ppm

- แคดเมียม (Cadmium) ไม่เกิน 0.3 ppm

- ตะกั่ว (Lead) ไม่เกิน 10 ppm

- ปรอท (Mercury) ไม่เกิน 0.5 ppm

กรมวิทยาศาสตร์

การแพทย์

0-2589-9850-8

onestop@dmsc.mail.go.th

-

-

ICP-MS

ศูนย์บริการวิเคราะห์ทดสอบ สวทช. (NCTC)

06-4989-6362

06-5531-4514

0-2117-6850

0-2117-6864

nctc@nstda.or.th

-

-

ICP-MS/OES

ห้องปฏิบัติการกลาง

(ประเทศไทย)

0-2940-6881

centrallabthai.clt@gmail.com

ISO/IEC

17025

จุลินทรีย์

- จำนวนเชื้อจุลินทรีย์แอโรบิกทั้งหมด (total aerobic microbial count)

- จำนวนยีสต์และราทั้งหมด (total combined yeasts and molds count)

British Pharmacopoeia

(BP)

-

- Total aerobic microbial test count ต้องไม่เกิน 5 × 105 CFU/g

- Yeasts and Molds ต้องไม่เกิน 5 × 104 CFU/g

กรมวิทยาศาสตร์บริการ

0-2201-7104

-

จุลินทรีย์

- จำนวนเชื้อจุลินทรีย์แอโรบิกทั้งหมด (total aerobic microbial count)

- จำนวนยีสต์และราทั้งหมด (total combined yeasts and molds count)

- Pseudomonas aeruginosa

- Staphylococcus aureus

- Clostridium spp.

- Escherichia coli

- Salmonella spp.

ตำรามาตรฐานยาสมุนไพรไทย

(Thai Herbal Pharmacopoeia, THP)

-

- Total aerobic microbial test count ต้องไม่เกิน 5 × 105 CFU/g

หรือ CFU/mL

- Yeasts and Molds ต้องไม่เกิน 5 × 104 CFU/g

หรือ CFU/mL

- E. Coli ต้องไม่พบในตัวอย่าง 1 g หรือ 1 mL

- Salmonella spp. ต้องไม่พบในตัวอย่าง 25 g หรือ 25 mL

- Bile-tolerant gram negative bacteria ต้องไม่เกิน 102 CFU/g

หรือ CFU/mL

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์

0-2589-9850-8

onestop@dmsc.mail.go.th

-

-

-

-

สำนักเครื่องมือวิทยาศาสตร์และการทดสอบ

มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

0-7428-6904 ถึง 7 0-7428-6910

-

-

-

-

ศูนย์บริการวิเคราะห์ทดสอบ สวทช. (NCTC)

06-4989-6362

06-5531-4514

0-2117-6850

0-2117-6864

nctc@nstda.or.th

-

British Pharmacopoeia (BP) 2021

-

- Total aerobic microbial test count ต้องไม่เกิน 5.0 x 105cfu/g

- Yeasts and Molds ต้องไม่เกิน 5.0 x104cfu/g

- E. Coli ต้องไม่พบใน 1 g

- Salmonella spp. ต้องไม่พบใน 25 g

- Enterobacteria and other Gram negative bacteria ต้องไม่เกิน 1.0 x 104cfu/g

ห้องปฏิบัติการกลาง

(ประเทศไทย)

0-2940-6881

centrallabthai.clt@gmail.com

-

ปริมาณสารพิษตกค้าง (residual pesticide)

-

-

-

กรมวิทยาศาสตร์

การแพทย์

0-2589-9850-8

onestop@dmsc.mail.go.th

-

-

GC-MS/MS,

LC-MS/MS

-

ศูนย์บริการวิเคราะห์ทดสอบ สวทช. (NCTC)

06-4989-6362

06-5531-4514

0-2117-6850

0-2117-6864

nctc@nstda.or.th

-

-

GC/m-ECD, GC/FPD, LC-MS

-

ห้องปฏิบัติการกลาง

(ประเทศไทย)

0-2940-6881

centrallabthai.clt@gmail.com

-

ความชื้น

-

-

-

กรมวิทยาศาสตร์

การแพทย์

0-2589-9850-8

onestop@dmsc.mail.go.th

-

-

Moisture analysis

-

ศูนย์บริการวิเคราะห์ทดสอบ สวทช. (NCTC)

06-4989-6362

06-5531-4514

0-2117-6850

0-2117-6864

nctc@nstda.or.th

-

AOAC

-

-

ห้องปฏิบัติการกลาง

(ประเทศไทย)

0-2940-6881

centrallabthai.clt@gmail.com

-

2.5 การเตรียมวัตถุดิบก่อนเข้ากระบวนการผลิต

                   นำตัวใบกระท่อมสดมาล้างทำความสะอาด และนำไปอบที่อุณหภูมิ 60 องศาเซลเซียส จนใบกระท่อมแห้ง จากนั้นนำมาบดให้ละเอียด และนำมาร่อนด้วยตะแกรงที่มีความละเอียด 250 ไมครอน เก็บวัตถุดิบผงใบกระท่อมที่เตรียมได้ไว้ในตู้ดูดความชื้น เพื่อนำเข้าสู่กระบวนการผลิตสารสกัดใบกระท่อมต่อไป