ในปัจจุบันผู้ประกอบการสิ่งทอและกลุ่มวิสาหกิจชุมชนที่ผลิตสิ่งทอจำหน่าย มีแนวโน้มที่จะผลิตผลิตภัณฑ์สิ่งทอที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมเพิ่มมาดขึ้น หนึ่งในขั้นตอนที่ใส่ใจในเรื่องสิ่งแวดล้อมคือการนำ สีธรรมชาติ ที่ได้จากวัตถุดิบธรรมชาติมาใช้ เพื่อช่วยลดขยะและมลพิษแก่สิ่งแวดล้อม แต่ด้วยในขั้นตอนการใช้สีธรรมชาติพิมพ์ลงมีความยุ่งยาก ทำให้ผู้ประกอบการที่ยังขาดอุปกรณ์และประสบการณ์ในการเตรียมสีเกิดความยุ่งยากและมีต้นทุนเพิ่ม

.

ในการแก้ไขปัญหาในเรื่องนี้ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) โดย ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (เอ็มเทค) จึงได้คิดค้น “แป้งพิมพ์จากสีธรรมชาติ” เป็นผลิตภัณฑ์ที่สกัดสีธรรมชาติให้อยู่ในรูปของสารละลายเข้มข้นและแบบผง โดยสามารถนำมาพิมพ์ลงบนผ้าได้หลากหลายชนิด ซึ่งเป็นผลงานวิจัยของ ดร.มณฑล นาคปฐม และคณะ MTEC

.

งานวิจัยแป้งพิมพ์จากสีธรรมชาติ ได้พัฒนาเทคโนโลยีการเตรียมสูตรแป้งพิมพ์จากสีธรรมชาติ ประกอบด้วยขั้นตอนการสกัดสีธรรมชาติให้อยู่ในรูปแบบสารละลายเข้มข้นหรือแบบผงจากวัตถุดิบธรรมชาติที่หาได้ในประเทศ โดยเน้นการนำวัตถุดิบในแต่ละพื้นที่มาใช้ประโยชน์ แล้วนำมาปั่นผสมกับส่วนประกอบอื่นๆ ในอัตราส่วนที่เหมาะสมเพื่อเตรียมเป็นแป้งพิมพ์จากสีธรรมชาติในเฉดสีต่างๆ

.

แป้งพิมพ์สีธรรมชาติที่พัฒนาขึ้น สามารถพิมพ์ลงบนผ้าได้หลากหลายชนิด เช่น ฝ้าย ไหม กัญชง ลินิน โดยใช้แม่พิมพ์ที่เป็นไม้แกะสลักหรือพืชผักผลไม้แกะสลัก (block printing) หรือใช้แม่พิมพ์ที่เตรียมจากกระดาษชุบพาราพิน (stencil printing) หรือใช้แม่พิมพ์ซิลค์สกรีนที่ถ่ายลายสำเร็จรูป (silk screen printing) ผนึกสีหลังการพิมพ์ลงบนผ้าด้วยการอบด้วยไอน้ำ หรือด้วยความร้อนโดยการนำผ้าไปรีดทับด้วย

.

งานวิจัยแป้งพิมพ์จากสีธรรมชาติมีจุดเด่นคือ เป็นแป้งพิมพ์สีธรรมชาติ สามารถพิมพ์ลงบนผ้าได้หลายชนิด เช่น ฝ้าย ไหม กัญชง ลินิน และสามารถใช้กับแม่พิมพ์แกะสลัก (block printing) หรือแม่พิมพ์จากกระดาษชุบพาราพิน (stencil printing) หรือแม่พิมพ์ซิลค์สกรีนที่ถ่ายลายสำเร็จรูป (silk screen printing) และยังใช้กระบวนการผลิตสีผงและผลิตภัณฑ์ผ้าพิมพ์ใช้วัสดุจากธรรมชาติเป็นหลัก มีส่วนผสมของเคมีน้อย

.

ในปัจจุบันแป้งพิมพ์สีธรรมชาติสำเร็จรูปพร้อมใช้ 6 เฉดสี ได้แก่ เฉดสีแดงและสีชมพูจากครั่ง เฉดสีเหลืองและสีน้ำตาลแดงจากดอกดาวเรือง เฉดสีน้ำตาลจากเปลือกผลชาน้ำมัน และเฉดสีเทาดำจากใบลำไย และในอนาคตจะมีการพัฒนาสูตรแป้งพิมพ์สีธรรมชาติในเฉดสีที่หลากหลายมากขึ้น โดยเน้นการนำวัตถุดิบในแต่ละพื้นที่มาใช้ประโยชน์

ที่มา : mgronline https://mgronline.com/science/detail/9660000000418