หลังจากติดกับพื้นมหาสมุทรมานานกว่า 30 ปี ในที่สุดภูเขาน้ำแข็งที่ใหญ่ที่สุดในโลกก็เคลื่อนที่อีกครั้ง
ภูเขาน้ำแข็งที่ชื่อว่า A23a นี้ แตกตัวออกมาจากแนวชายฝั่งของทวีปแอนตาร์กติกาในปี 1986 แต่กลับแน่นิ่งแทบจะในทันทีอยู่ในทะเลแวดเดลล์ และกลายเป็นเกาะน้ำแข็งไปโดยปริยาย
.
ด้วยพื้นที่เกือบ 4,000 ตารางกิโลเมตร ทำให้เกาะแห่งนี้มีพื้นที่มากกว่าสองเท่าของมหานครลอนดอน (Greater London)
.
ภูเขาน้ำแข็งนี้ล่องลอยด้วยความเร็วมากขึ้นมาตั้งแต่ปีที่แล้ว และภูเขาน้ำแข็งนี้กำลังจะลอยออกไปนอกน่านน้ำทวีปแอนตาร์กติกา
.
ภูเขาน้ำแข็งขนาดใหญ่อย่างในภาพ คือแผ่นน้ำแข็ง A68 มันกลายเป็นแหล่งแร่ธาตุและให้อาหารแก่สัตว์น้ำในมหาสมุทร
ภูเขาน้ำแข็ง A23a มีขนาดใหญ่โตมาก ไม่เพียงแค่ความกว้างของมันเท่านั้นที่น่าตื่นตาตื่นใจ แต่ยังรวมถึงความหนาของมันที่หนากว่า 400 เมตรด้วย หากจะให้เทียบเคียงกับตึก เดอะ ชาร์ด ในกรุงลอนดอน ซึ่งเป็นตึกสูงที่สุดของยุโรปที่มีความสูง 310 เมตร ก็ยังสูงน้อยกว่าแผ่นน้ำแข็งนี้
.
ภูเขาน้ำแข็ง A23a เคยเป็นส่วนหนึ่งของ ภูเขาน้ำแข็งที่แตกตัวจาก หิ้งน้ำแข็งฟิลช์เนอร์
.
ครั้งหนึ่งในอดีต ภูเขาน้ำแข็งนี้เคยเป็นที่ตั้งของสถานีวิจัยของสหภาพโซเวียต แต่ด้วยการแตกตัวของภูเขาน้ำแข็งนี้ ทำให้รัสเซียเกรงว่าอุปกรณ์ต่าง ๆ อาจจะสูญหายไปด้วย จึงได้ย้ายอุปกรณ์สำคัญเกี่ยวกับการสำรวจออกมาจากฐานสำรวจ Druzhnaya 1 ทว่า ภูเขาน้ำแข็งนั้นกลับเคลื่อนออกไปไม่ไกลนักก่อนที่ส่วนล่างสุดของมันติดแน่นิ่งในตมด้านล่างของทะเลแวดเดลล์
.
ภูเขาน้ำแข็ง A23a เริ่มเคลื่อนที่เป็นครั้งแรกในปี 2020 หลังจากหยุดการเคลื่อนที่มาอย่างยาวนาน
แล้วเหตุใด ภูเขาน้ำแข็ง A23a จึงกลับมาเคลื่อนที่อีกครั้งหลังผ่านไปเกือบ 40 ปี
.
"ผมถามเพื่อนร่วมงานหลายคนเกี่ยวกับเรื่องนี้ ว่ามีการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิในหิ้งน้ำแข็งที่อาจจะเป็นสาเหตุของการเคลื่อนตัวครั้งนี้หรือไม่ แต่ทุกคนลงความเห็นว่า มันถึงเวลาของมัน" ดร.แอนดรูว เฟลมมิ่ง ผู้เชี่ยวชาญด้านการสำรวจระยะทางไกลจากคณะสำรวจทวีปแอนตาร์กติกาของสหราชอาณาจักร กล่าว
.
"ภูเขาน้ำแข็งนี้จอดนิ่งนับตั้งแต่ปี 1986 แต่ในที่สุดมันได้ลดขนาดลงจนเพียงพอที่จะสูญเสียการยึดเกาะจนทำให้มันเริ่มเคลื่อนไหว ผมสามารถตรวจจับการเคลื่อนไหวของมันได้ครั้งแรกในปี 2020"
.
ภูเขาน้ำแข็ง A23a เริ่มเคลื่อนที่อย่างรวดเร็วในหลายเดือนที่ผ่านมา โดยมีปัจจัยหลักคือ กระแสลมและกระแสน้ำทะเล ทำให้ในขณะนี้ ภูเขาน้ำแข็งนี้ได้เดินทางผ่านส่วนปลายสุดด้านเหนือของคาบสมุทรแอนตาร์กติกไปแล้ว
.
เช่นเดียวกันกับภูเขาน้ำแข็งส่วนใหญ่ที่มาจากส่วนแวดเดลล์ ภูเขาน้ำแข็ง A23a จะถูกดีดออกมาอยู่ในกระแสน้ำเย็นรอบขั้วโลกใต้ (Antarctic Circumpolar Current) ที่จะพัดพาภูเขาน้ำแข็งเหล่านี้ออกสู่ทางใต้ของมหาสมุทรแอตแลนติก ตามเส้นทางที่รู้จักกันในชื่อว่า "ตรอกภูเขาน้ำแข็ง" (iceberg alley)
.
นี่คือกระแสน้ำและทิศทางลมที่เซอร์ เออร์เนสต์ แชกเคิลตัน นักสำรวจที่มีชื่อเสียงใช้ในการเดินทางออกจากแอนตาร์กติกาในปี 1916 หลังจากที่เรือเอนดูแรนซ์ (Endurance) ของเขากระแทกกับน้ำแข็งในทะเล จนสูญเสียเรือลำนี้ไป ขณะที่แชกเคิลตัน ตั้งเป้าที่จะเดินทางไปยังเซาท์จอร์เจีย ซึ่งเป็นเกาะที่จะมองเห็นภูเขาน้ำแข็งขนาดใหญ่อยู่นอกชายฝั่ง
.
ส่วนของก้อนภูเขาน้ำแข็งที่จมลึกอยู่ใต้น้ำ ทำให้มันอาจจะติดอยู่บริเวณหิ้งที่ยื่นออกมาจากแผ่นดินใหญ่บริเวณน้ำตื้นซึ่งอยู่ในดินแดนโพ้นทะเลของอังกฤษ (British Overseas Territory)
.
ในที่สุด ภูเขาน้ำแข็งทั้งหมด ไม่ว่าจะมีขนาดใหญ่เพียงใด ก็จะละลายหายไป
.
ส่วนตอนนี้ นักวิทยาศาสตร์ก็กำลังติดตามพัฒนาการของภูเขาน้ำแข็งนี้อย่างใกล้ชิด
.
หากว่าภูเขาน้ำแข็งนี้เดินทางมายังเซาท์จอร์เจีย มันก็อาจจะสร้างปัญหาหลายอย่างต่อชีวิตของแมวน้ำ เพนกวิน รวมถึงนกทะเลชนิดอื่น ๆ อีกหลายล้านตัวซึ่งอาศัยและแพร่พันธุ์ในเกาะดังกล่าว เนื่องจากขนาดอันมหึมาของภูเขาน้ำแข็ง A23a อาจกีดขวางเส้นทางการหาอาหารของสัตว์เหล่านั้น รวมถึงทำให้การนำอาหารมาเลี้ยงลูกยากลำบากขึ้น
.
การมองว่าภูเขาน้ำแข็งนี้เป็นวัตถุอันตรายอาจจะเป็นความคิดที่ผิด แต่ควรพิจารณาถึงความสำคัญของมันต่อสภาพแวดล้อมให้มากขึ้น กล่าวคือ เมื่อภูเขาน้ำแข็งขนาดใหญ่เหล่านี้ละลายลง มันจะปลดปล่อยฝุ่นผงแร่ธาตุที่ถูกกักเก็บมาตั้งแต่ครั้งยังเป็นส่วนหนึ่งของธารน้ำแข็งที่ไถครูดกับหินดานของทวีปแอนตาร์กติกา ซึ่งฝุ่นผงเหล่านั้นคือแหล่งสารอาหารสำหรับสิ่งมีชีวิตในห่วงโซ่อาหารในมหาสมุทร
.
"ภูเขาน้ำแข็งถือว่าเป็นผู้ให้ชีวิต และเป็นจุดกำเนิดสำหรับกิจกรรมมากมายทางชีววิทยา" ดร.แคเธอลีน วอล์กเกอร์ จากสถาบันสมุทรศาสตร์วูดส์โฮล ผู้ที่เกิดในปีเดียวกันกับภูเขาน้ำแข็ง A23a กล่าว
.
"มันมีความหมายต่อฉัน และมันจะยังคงอยู่ที่นั่นสำหรับฉันตลอดไป" เธอกล่าวทิ้งท้าย
ที่มา : BBC https://www.bbc.com/thai/articles/cz42grzd4z0o
